اطلاعاتی در مورد سنگ یشم (جید)
طی قرنهای متمادی جید به عنوان گوهری مجزا شناخته میشد، تا اینکه در سال ۱۸۶۳ میلادی به دو سنگ شناخته شده جید و نفریت تقسیم شد. نفریت فراوان تر است اما هر دو به خاطر طبع خوب و استحکام زیاد برای کنده کاری مناسبند.جید حاصل درآمیختن دانه های بلوری پیروکسن است و در طیف گستردهای از رنگ ها نظیر سبز، گل یاسی، سفید، صورتی، قهوه ای، قرمز، آبی، سیاه، نارنجی و زرد وجود دارد. ارزشمندترین آن جدید سلطنتی است که رنگ سبز زمردی در اثر وجود کروم شکل گرفته است. جید معمولاً روی سطح صیقلی خود، موج یا فرورفتگی دارد.
مشخصات و جزئیات سنگ یشم (جید)
این کانی تشکیل شده از کلسیوم جادئیت ، سیلیکات منیزیم و سیلیکات آلومینیوم و سدیم و با ساختاری بسیار منحصر بفرد و پیچیده ، سنگی بلوری را پدید آورده است.این سنگ دارای رنگ های سبز ، زرد ، سفید ، قرمز ، خاکستری و نارنجی یافت می شود ولی عمدتا رنگی که به چشم میخورد رنگ سبز این سنگ است .
فرموش شیمیایی این سنگ NaAl [si2o6] است به صورت مات یافت می شود و بعد از جلا شفافیت و درخشندگی زیبایی را دارد.مقدار سختی این سنگ 6.5 تا 7 است و وزن مخصوص آن بین 3.47 تا 3.24 است و دارای ضریب شکست نور بین 1.652 تا 1.688 است.
از نکته های شاخص این کانی در مقایسه با دیگر کانی ها سختی بالای آن می باشد. سختی آن به گونهای است که در گذشته در ساخت تبر و ابزارآلات نظامی از آن استفاده میکردند. این کانی زود گداز است و به شیشه نیمه شفاف تبدیل می شود. همچنین در مقابل ضربه، فشار و اسیدها مقاوم بوده و شفافیت فاکتور مهمی در ارزشگذاری جید می باشد. به همین دلیل برای بالابردن شفافیت آن را ترمیم(Treatment) میکنند.
منابع سنگ یشم(جید)
جید در سنگ های دگرگونی،آبرفتی و غلطان یافت میشود. بعضی از قلوه سنگها پوسته ای قهوه ای رنگ داشته که در اثر هوازدگی به وجود آمده است و میتواند بدنه کارها و اجسام قلم زده را تشکیل دهد. مهمترین منبع یشم در برمه است که از حدود ۲۰۰۰ سال قبل جید سلطنتی مورد مصرف چینیها را تامین میکند. از نگاه تاریخی (گواتمالا) مهمترین منابع جید را که از آن جهت ساخت اجسام و اشیا دکوری توسط سرخپوستان آمریکای مرکزی استفاده میشده، دارا بوده است. در ژاپن و کالیفرنیا هم،جید یافت می شود.
از تولیدکنندگان بزرگ این کانی میتوان به کشورهای برمه، گواتمالا، چین، مکزیک، ژاپن و آمریکا اشاره کرد.البته جیدهای برمه از کیفیت بالاتری نسبت به دیگر کشورها برخوردار است.
خواص سنگ یشم (جید)
هر سنگ دارای خواصی است که البته ایرانشید به عنوان مجموعه گوهر شناسی و گوهر تراشی هیچ گاه خواص سنگ ها را تایید یا رد نمی کند اما با این حال خواصی که برای سنگ یشم یا همان جید نامبرده شده ، انرژی بخش بودن ، درمان بیماری های پوستی روده کبد و رفع سردرد و همچنین آرامش بخش بودن آن است که البته دوباره تاکید میکنیم که در مورد خواص سنگ ها مجموعه ایرانشید این خواص را تایید یا رد نمی کند.
سنگ جید به صورت تزئینی و کلکسیونی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین برای استفاده در جواهرات نیز از آن استفاده می شود.
روش تشخیص اصیل بودن یا تقلبی بودن سنگ یشم (جید)
به دلیل ارزش بالایی که این روز ها سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی پیدا کرده اند قطعا مدل های مصنوعی این سنگ به عنوان اصلی ساخته و فروخته می شود. از این رو برای اینکه بتوانیم سنگ های اصل و غیر اصل جید را تشخصی دهیم در گام اول باید به سختی این سنگ توجه کنیم.
این سنگ به دلیل سختی بسیار بالا میتواند روی فلز یا شیشه خط بیاندازد در صورتی که نمونه غیر اصل آن خود آسیب می بیند.
روش بعدی برای تشخیص اصل بودن سنگ یشم خنک بودن آن در لحظه اول است که در دست خودتان نگه میدارید.
روش بعدی که مختص متخصصان این حوزه است استفاده از لوپ گوهرشناسی است که وقتی در لوپ مشاهده میکنیم قطعات درونی و رشته های کوچک یا دانه ای درون سنگ دیده می شود که در سنگ غیر مصنوعی کاملا صاف و یکدست است.