مشخصات سنگ زمرد

ویژگی های فیزیکی سنگ زمرد

معادن: هندوستان، برزیل، افغانستان، آفریقای جنوبی، مصر، زامبیا، پاکستان، اتریش، آمریکا، نروژ و زیمباوه

سختی: 8 – 5/7

رنگ: سبز

فرمول شیمیایی:Be3Al2(sio3)6

وزن مخصوص سنگ زمرد: 78/2 – 72/2

توضیحات

واژه زمرد به معنای سبز و نام دیگر علمی آن امرالد است و از خانواده بریل ها است .
رنگ سبز زمرد، غالبا در همه نقاط آن یکسان نبوده و به صورت نوار ها و لکه های تیره و روشن دیده می‌شود. اکثر بلورهای زمرد، همانند یاقوت، ناخالصی ها و محتویات متعدد، از قبیل؛ کانیهای مهمان، مایعات، حباب های گاز و ترک های داخلی دارد که در صورت کثرت این محتویات مات می گردد. این محتویات و ناخالصی ها عیوب زمرد به شمار نمی رود بلکه همانند یاقوت برای تشخیص زمرد طبیعی از مصنوعی بسیار مفید است. مرغوبترین زمردها، بلور هایی با رنگ سبز سیر هستند، که حتی در صورت دارا بودن ناخالصی فراوان باز هم از بلورهای زمرد پاک و شفاف اما با رنگ روشن گرانبها ترند. بلورهای زمرد، غالباً با ترک هایی در نتیجه فشارهای داخلی، در حین تبلور مواد اولیه همراه است و در مقابل فشارهای خارجی نیز مقاومت چندانی ندارد و شکند شکننده و ترد است. زمردهای بی عیب و پاک کمتر به دست می‌آیند از این رو برای بهبود رنگ آن و پوشاندن عیب های داخل و ظاهر سنگ به طور معمول روغن اندود می شود. برای به حداقل رساندن ضایعات سنگ هنگام تراش آن را به شکل پله ای (Step cut) یا همان Emerald تراش، می‌تراشند.برای اینکه وزن کمتری از سنگ در اثر تراش کم شود از این شیوه استفاده می شود.(گاها از این روش تراش برای نگهداری بالای وزن سنگ،در گوهرهای دیگر هم استفاده می شود) این گوهر از قدیم مورد کنده‌کاری، برجسته کاری، حکاکی و ساخت مهره قرار می گرفته و سعی شده هر چه بهتر و بیشتر در خدمت ساخت جواهرات باشد. همچنین سنگ های فراوانی وجود دارند، که به خاطر شباهت به زمرد در رنگ، به جای زمرد عرضه می گردد.
در سال‌های اخیر، مقدار زیادی از انواع نگین های مصنوعی زمرد با کیفیت بسیار مرغوب و قیمتی مناسب، تولید و وارد بازار شده و مشکلی بزرگ برای جواهرشناسان به وجود آورده است. اما با عبور یا انعکاس اشعه ماورای بنفش می توان آنها را از هم تشخیص داد؛ چرا که انواع مصنوعی زمرد، خیلی بهتر از انواع طبیعی آن اشعه ماوراء بنفش را از خود عبور می‌دهند و در نتیجه انواع مصنوعی زمرد، شفاف تر به نظر می رسد.
نکته: جواهرات تاریخی شناخته شده و ساخته شده در مصر باستان که زمردهای آن از معدن “کلوپاترا” به دست می آمده اکنون در زمره ی زمردهای کیفیت پایین قرار دارند.

نحوه ی نگهداری سنگ زمرد

زمرد با آن‌ که‌ سختی‌ بالایی‌ دارد، گوهری‌  ترد و شکننده‌ است‌ و مراقبت‌ ویژه‌ می‌خواهد. در مقابل‌ اسیدها مقاوم‌ بوده و در برابر مواد شوینده‌ مثل‌ آب‌ گرم‌ و صابون‌ مشکلی‌ ندارد. اما در مقابل‌ حرارت‌ امکان‌ ترک‌ خوردن‌ آن‌ هست. بنابراین‌ باید هنگام‌ حرارت‌ دادن‌ و یا سوار کردن‌ نگین‌ دقت‌ بسیارکرد. جواهر فروشان‌ بسیاری‌ از زمردها را برای‌ اصلاح‌ رنگ‌ یا پـُر کردن‌ شیارها روغنی‌ می‌ کنند. این‌ روغن‌ به‌ مرور زمان‌ و یا با حرارت‌ خشک‌ می‌ شود و ممکن‌ است‌ بعضی‌ نقاط‌ ین گوهر بر اثر شست ‌و شو حالت‌ سفیدی‌ (سفیدک) پیدا کند که‌ می ‌توان‌ آن‌ را دوباره‌ با روغن‌ زیتون‌ (به‌ وسیله‌ یک‌ قلم‌ و کمی‌ پنبه‌ آغشته) اصلاح‌ و شفاف‌ کرد.

معادن زمرد

ین گوهر زیبا در مصر در حدود 1500 سال قبل از میلاد مسیح در کوه smaragdus  یافت شده است و در هند و اتریش در حدود قرن 14 میلادی استخراج شده است. معادن مصر توسط امپراطوری های رومی و بیزانس و بعدا توسط فاتحان اسلامی مورد بهره برداری قرار گرفته اند. بهره برداری از معادن مصر بعد از کشف ذخایر این سنگ در کلمبیا متوقف شد و از آنها تنها خرابه هایی باقی مانده است.

کلمبیا بزرگترین تولید کننده زمرد جهان است و تقریبا 50 تا 95 درصد تولید جهانی را در اختیار دارد. درصد استخراج زمرد در کلمبیا بستگی به سال متفاوت است. تولید زمرد کلمبیا در دهه های گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است و از سال 2000 تا 2010 به میزان 78 درصد افزایش یافته است. سه معدن اصلی تولید این گوهر ارزشمند در کلمبیا عبارتند از Muzo, cosuez, chivor.

زمرد های نادر تریپیکه در کلمبیا یافت می شود و به وسیله پرتو های شبه تاریک قابل تشخیص است. یکی دیگر از بزرگترین تولید کنندگان این گوهر در جهان زامیبیا است که معادن kagem آن در سال 2004 نزدیک به بیست درصد زمرد جهان را تولید کرد. علاوه بر این کشور های که تولید کنندگان عمده زمرد در جهان هستند کشور های افغانستان، استرالیا، اتریش،برزیل، بلغارستان،کامبوج،چین،مصر، اتیوپی، فرانسه، آلمان، هند، ایتالیا،قزاقستان،ماداگاسکار و  چند کشور دیگر معادن زمرد را در دل خود دارا می باشند.

خواص زمرد و نحوه ارزش گذاری آن

زمرد ها همانند سایر سنگ های رنگی بر چهار اصل اساسی درجه بندی می شود. این چهار اصل پایه ای و اساسی شامل: رنگ، تراش، پاکی و شفافیت و در نهایت وزن. قبل از قرن بیستم جواهر فروشان از واژه “آب”

در تعریف خود از یک جواهر استفاده می کردند، به عنوان مثال گفته می شد که این جواهر بسیار خوش آب است که “آب” در اینجا به معنای دو مشخصه رنگ و شفافیت است. البته واژه “آب” هنوز هم در فرهنگ لغات طلا و جواهر بازار ایران کاربرد فراوان دارد.

در حالت نرمال مهم ترین معیار ارزشگذاری روی جواهررات رنگی “رنگ” است اما در این سنگ قیمتی اولین معیار ارزشگذاری ” شفافیت و پاکی ” است. در هر صورت برای ارزش گذاری این سنگ هر دوی این فاکتور ها لازم و ضروری هستند. یک زمرد خوب نه فقط باید رنگ خوبی داشته باشد، بلکه باید دارای شفافیت و پاکی بالایی نیز باشد که به عنوان یک زمرد خوب تلقی شود.

کاربردها

در جواهر سازی کاربرد دارد.