زمرد و آکوآمارین در خانواده بریل

خانواده بریل ( زمرد ، آکوآمارین ،هلیدور ،گوشنیت ،مورگانیت و بریل سرخ)

زمرد

واژه زمرد به معنای سبز و نام دیگر علمی آن (Emerald) است. زیبایی و دلپذیری رنگ زمرد به خاطر وجود کروم و وانادیوم در ترکیبات این سنگ است. زمردهای بی عیب و پاک کمتر به دست می آیند از این رو برای بهبود رنگ آن و پوشاندن عیب های داخل و ظاهر سنگ به طور معمول روغن اندود می شود. برای به حداقل رساندن ضایعات سنگ هنگام تراشان را به شکل پله ای _ زمردی می‌تراشند.

رنگ سبز زمرد، غالباً در همه نقاط آن یکسان نبوده و به صورت نوار ها و لکه های تیره و روشن دیده می‌شود. اکثر بلورهای زمرد، همانند یاقوت، ناخالصی ها و محتویات متعدد، از قبیل؛ کانیهای مهمان، مایعات، حباب های گاز و ترک های داخلی دارد، که در صورت کثرت این محتویات،مات می گردد. این محتویات و ناخالصی ها،عیوب زمرد به شمار نمی‌رود. بلکه همانند یاقوت، برای تشخیص زمرد طبیعی از مصنوعی بسیار مفید است. مرغوبترین زمردها بلورهایی با رنگ سبز سیر هستند که حتی در صورت دارا بودن ناخالصی فراوان باز هم از بلورهای زمرد پاک و شفاف اما با رنگ روشن گرانبها ترند. بلورهای زمرد، غالباً با ترک هایی در نتیجه فشارهای داخلی، در حین تبلور مواد اولیه همراه است و در مقابل فشارهای خارجی نیز مقاومت چندانی ندارد و شکننده و ترد است

معادن زمرد:

بهترین زمرد در کلمبیا استخراج می شود منابع دیگر آن هندوستان، برزیل، افغانستان، آفریقای جنوبی، مصر، زامبیا، پاکستان، اتریش، آمریکا، نروژ و زیمباوه است.

آکوامارین

در سده ی ۱۹ میلادی بهترین رنگ برای آکوامارین سبز دریایی بود و نام آن هم برگرفته از همین معناست.امروزه بهترین رنگ آن آبی آسمانی و ترجیحاً آبی کامل است. آکوامارین گوهری با خاصیت دو رنگی است. از زاویه ای بیرنگ و از زاویه دیگر آبی رنگ است. بلورهای زیبای آکوامارین به صورت شش وجهی کشیده و شیاردار است و اندازه ی آنها تا یک متر می‌رسد و به صورت پاک یافت می‌شود. برای رساندن گوهر به رنگ بیشتر نگین های آکوامارین را معمولاً به صورت صفحه ای و به موازات طول بلور می‌تراشند.

معادن آکوآمارین:

افغانستان، پاکستان، روسیه، هندوستان و جدیداً در نیجریه گزارش شده است. آکوامارین آبی تیره در ماداگاسکار یافت می شود.

هلیدور(Heliodor)

به بریل زرد یا زرد طلایی گفته می شود که همواره آن را با خورشید مرتبط می‌دانسته اند. بلورهای با کیفیت جواهر آن گاهاً آن پیدا شده که دارای درون گیر های زیبا، پر زرق و برق و لوله مانند است که فقط با بزرگ نمایی قابل رویت هستند.

پیدایش:

همراه آکوامارین در پگماتیت های گرانیتی یافت می شود. بهترین نوع آن در اورال روسیه به دست آمده و هلیدور برزیلی معمولاً زرد کمرنگ است که به واسطه ی تراش پله‌ای و عمیق نگین، بهبود رنگ پیدا می کند. اما هلیدور های ماداگاسکار رنگ بهتری دارند.مناطق دیگر پیدایش آن اوکراین، نامبیا و آمریکا می باشند.

گوشنیت(Goshenite)

بریل بی رنگ و بدون ناخالصی را گویند. از آن، جهت شبیه سازی زمرد و الماس بهره می‌برند. بدین ترتیب که پشت سنگ تراش خورده را با لایه ای  نازک و غیرقابل رویت از نقره یا رنگ سبز پوشانده تا شبیه الماس و زمرد به نظر برسد.

پیدایش:

بعد از کشف آن برای اولین بار در منطقه <<گوشن>> در ماساچوست آمریکا، نام‌گذاری شد و اکنون در کانادا، برزیل و شوروی سابق موجود است.

نکته: گوشنیت های کمرنگ و بی رنگ در ابتدا برای ساخت شیشه عینک به کار می رفت و لغت آلمانی (بریله) به معنای عینک از واژه بریل اخذ شده است.

مورگانیت

به خاطروجود ناخالصی هایی از جنس منگنز در این گوهر، رنگ آن صورتی، گلسرخی، هلویی و بنفش می شود. دلیل نامگذاری آن، احترام به بانکدار و هواخواه جواهرات ((ج . پیرپوینت مورگان)) آمریکایی است. به شکل منشور های کوتاه و پهن مشاهده شده و پدیده دورنگی را نشان می‌دهد به طوری که دو طیف از رنگ موجود در خود یا یک طیف و بی رنگی را بروز می دهد.

پیدایش:

اولین مورگانیت به رنگ گل سرخی کمرنگ به همراه تورمالین در کالیفرنیا توصیف شده است. برخی از مورگانیت های مرغوب، مربوط به ماداگاسکار و برزیل هستند که بلورهای صورتی خالص محصول این دو کشور است.گاهی هم هر دو کانی آکوامارین و مورگانیت در یک بلور قرار دارند. ذخایر دیگر در (اِلبا) ایتالیا، موزامبیک، نامبیا، زیمباوه و اخیراً پاکستان می‌باشد.

بریل سرخ

بسیار کمیاب است و به ندرت به صورت نگین تراش خورده مشاهده می‌شود.بریل سرخ به خاطر وجود منگنز رنگ قوی و منحصر به فرد دارد و می‌توان گفت یکی از نادرترین گوهرهای زمین است.

پیدایش:

در ریولیت های (سنگ های آذرین بیرونی) کوههای “توماس” و کوههای “واه واه” در “یوتا” ایالات متحده آمریکا پیدا می‌شود.